Sposoby na bolące brodawki w czasie karmienia piersią

W czasie pierwszych dni po porodzie brodawki są bardzo wrażliwe. To naturalne zjawisko, jest ono wynikiem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety. Na ogół ustępuje około tygodnia po porodzie. Jednak podczas pierwszych, a więc długich i częstych karmień mogą powstać podrażnienia.

Jeśli ból nie mija w momencie uruchomienia się odruchu wypływu pokarmu, utrzymuje się przez cały okres karmienia, a brodawka jest zaczerwieniona, pęka i krwawi – mamy do czynienia z problemem.

Bolące brodawki przy karmieniu piersią – przyczyny

Ból brodawek, który pojawia się podczas karmienia piersią, zazwyczaj ma podłoże fizjologiczne, ale może także wynikać z uszkodzenia brodawek albo z chorób piersi.

Ból albo dyskomfort brodawek i piersi może pojawiać się w pierwszych dniach po porodzie i podczas pierwszych prób karmienia. Jego przyczynami są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie matki, a także proces przystosowywania się delikatnej skóry brodawek do częstego i intensywnego ssania. Po 1-3 tygodniach ból powinien sam ustąpić. 

Jeśli utrzymuje się dłużej, może wynikać z uszkodzenia i podrażnienia brodawek na skutek:

• nieprawidłowego przystawiania dziecka do piersi,
• braku umiejętności u dziecka prawidłowego chwytania brodawki (np. z powodu krótkiego wędzidełka),
• niecierpliwości dziecka w trakcie karmienia (zagryzania i ściskania sutków),
• intensywnego stosowania laktatora.

Dlatego najczęstszą przyczyną bolących brodawek zą zmiany hormonalne w organizmie matki, okres przystosowania się sutków do ssania przez dziecko oraz  nieprawidłowa technika karmienia. Rzadziej są to zaburzenia mechanizmu ssania, nawał, zastój pokarmu (kiedy z powodu obrzmienia otoczki dziecko nie może prawidłowo jej uchwycić i rani brodawkę), choroby piersi albo grzybica lub zmiany alergiczne.

Jednym z powszechniejszych schorzeń, z którymi zmagają się karmiące kobiety, jest zapalenie sutka, które występuje u niemal 25% matek. Objawia się zaczerwienieniem i opuchlizną sutków, węzły chłonne w pachwinie stają się większe, a w okolicach piersi pojawia się kłujący ból w trakcie i po skończeniu karmienia. Objawy te mogą występować razem z dreszczami, bólami głowy, mięśni i stawów oraz gorączką. Tego typu symptomy warto skonsultować z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Warto wiedzieć, że wbrew czasami powtarzanym opiniom wystąpienie zapalenia sutka nie jest wskazaniem do przerwania karmienia piersią, nawet jeżeli konieczne jest zastosowanie w leczeniu antybiotyku.

Sposoby na bolące brodawki podczas karmienia

• Często przystawiaj dziecko do piersi – co najmniej co 1-2,5 godziny – by nie dopuszczać do przepełnienia piersi.
• Zaczynaj karmienie od mniej bolesnej piersi – na początku dziecko może ssać gwałtownie i jeszcze bardziej podrażnić bolące brodawki.
• Skup się na prawidłowym przystawieniu dziecka do piersi. Zmieniaj pozycje w czasie jednego karmienia, korzystaj z pozycji klasycznej oraz z pozycji spod pachy.
• Delikatnie odstawiaj dziecko od piersi, na przykład wsuwając palec do ust dziecka, aby maluch nie ranił brodawki przy próbie wyjęcia mu piersi z buzi.

Ulgę mogą przynieść także ciepłe okłady oraz pielęgnacja brodawek pokarmem – przeczytaj, co na ten temat mówi nasz ekspert:

Bolące brodawki – jak o nie dbać

• Dla złagodzenia podrażnień smaruj brodawki własnym mlekiem i pozwól mu wyschnąć na skórze.
• Często zmieniaj nakładki wchłaniające mleko. Nie mogą być wilgotne, bo wtedy mnożą się w nich bakterie, a ranki gorzej się goją. Ewentualnie zakładaj osłony, tzw. muszle ochronne na piersi, które zbierają wyciekający pokarm.
• Myj piersi raz dziennie ciepłą wodą, delikatnymi ruchami. Można po karmieniu przemywać brodawki solą fizjologiczną, przegotowaną wodą lub naparem szałwii.
• Gojenie się ranek przyspieszy dostęp powietrza, czyli "wietrzenie", więc kiedy tylko możesz, poleż kilkanaście minut z odkrytymi piersiami.
• Specjaliści odradzają stosowanie kapturków ochronnych. Co prawda kapturki pozwalają zmniejszyć ból, ale dziecko może się do nich przyzwyczaić i będzie mu potem trudno uchwycić brodawkę, a pierś będzie słabiej opróżniana.
• Warto pamiętać aby biustonosze były zrobione z naturalnych materiałów, w odpowiednio dobranym rozmiarze

• Kremy i maści stosuj ostrożnie – mogą zakłócać wydzielanie substancji nawilżająco-natłuszczającej z otoczki, której zapach dodatkowo pomaga noworodkowi znaleźć pierś. Poza tym składniki kremów mogą pozostać na skórze i dostać się do ust niemowlęcia. Nie ma również dowodów na to, że goją one brodawki skuteczniej niż mleko mamy, które jest bezpieczne dla dziecka.
• Jeżeli z powodu bólu nie możesz karmić, zrób kilkanaście, do kilkudziesięciu godzin przerwy, by brodawki miały czas się podgoić. Odciągaj wtedy regularnie pokarm i podawaj go niemowlęciu za pomocą łyżeczki, kubeczka lub kieliszka (takiego jak do lekarstw). Lepiej nie używać butelki, by dziecko nie przyzwyczaiło się do ssania smoczka. 

​Jeśli mimo Twoich starań brodawka nie goi się, jest silnie zaczerwieniona i bolesna, powinnaś zwrócić się do lekarza, ponieważ mogło dojść do infekcji. Brodawki mogą być zakażane gronkowcem – stosuje się wówczas maść z antybiotykiem.