Wiele kobiet, jako jeden z najprzyjemniejszych aspektów w ciąży, uznaje fakt, że nie ma miesiączki i nie trzeba się martwić przykrymi niespodziankami. Aż chce się powiedzieć: trwaj chwilo, jesteś piękna! I faktycznie, chwilami spokoju można się cieszyć nie tylko w trakcie ciąży, ale i po porodzie. A jak długo? Kiedy pojawia się pierwsza miesiączka po porodzie?
Co znajdziesz w tym artykule:
Połóg a cykl menstruacyjny
Okres połogu to czas porodu do momentu powrotu narządu rodnego oraz kilku innych układów w organizmie mamy do stanu sprzed ciąży. Przyjmuje się, że trwa on zazwyczaj 6 – 8 tygodni. W tym czasie uspokaja się burza hormonalna, macica wraca do swoich rozmiarów sprzed ciąży, goi się rana po ewentualnym cięciu cesarskim lub nacięciu krocza. Jest to dość trudny etap, ponieważ jednocześnie – wespół z brakiem sił i dyskomfortem związanym z regeneracją organizmu - zachodzi konieczność opieki nad noworodkiem i zapewnienia mu wszystkiego, co niezbędne.
Jeśli chodzi o miesiączkę po porodzie, na całkowite unormowanie cyklu menstruacyjnego trzeba trochę zaczekać. Pojawienie się pierwszego okresu po porodzie w dużej mierze zależy od sposobu karmienia – chociaż nie jest to regułą. W teorii karmienie piersią sprawia, że okres po porodzie wraca później, niż u mam karmiących dziecko mlekiem modyfikowanym. Dzieje się tak, ponieważ podczas ssania piersi przez dziecko i stymulacji brodawek sutkowych, organizm kobiety wydziela oksytocynę. Zwiększa się także wydzielanie odpowiedzialnej za laktację prolaktyny. Ona z kolei ma wpływ na brak owulacji, a co za tym idzie – także miesiączki. Warto jednak pamiętać, że laktacja nie jest jednoznaczna z brakiem owulacji i nie zabezpiecza przed ponownym zajściem w ciążę.
Zobacz także: Zmiany w organizmie po porodzie
Pierwsza miesiączka po porodzie – kiedy?
To, kiedy pojawia się pierwsza miesiączka po urodzeniu dziecka, jest kwestią indywidualną.
Przyjmuje się, że u kobiet, które nie karmią piersią, okres po porodzie może pojawić się już nawet po 6 tygodniach od urodzenia dziecka. Jest to ogólnie najkrótszy czas, w którym u każdej kobiety może dojść do pierwszej miesiączki, niezależnie od sposobu karmienia. W sytuacji, kiedy okres pojawi się wcześniej, należy skonsultować się z lekarzem, bo być może zaszły jakieś nieprawidłowości w procesie regeneracji organizmu i narządów. U kobiet, które wybrały karmienie mieszane, pierwsza miesiączka po porodzie może się pojawić w ciągu 2- 3 miesięcy po porodzie. Z kolei u kobiet stale karmiących piersią, okres po porodzie może się pojawić po kilku miesiącach, a nawet – jeśli karmienie jest zaawansowane –dopiero po jego zaprzestaniu. Wszystko zależy od częstotliwości i długości karmienia oraz tego, czy karmi się na żądanie.
Pierwszy okres po porodzie – czego się spodziewać?
Warto wiedzieć, że przez kilka tygodni po porodzie – niezależnie, czy naturalnego, czy zabiegowego - kobiety doświadczają krwawienia, które może przypominać miesiączkowe, ale nim nie jest. Ma to związek z obkurczaniem się macicy i wydalaniem są odchodów połogowych. Wówczas niestety również wymagane jest odpowiednie zabezpieczanie, np. specjalnymi podkładami poporodowymi, większymi niż zwykłe podpaski.
A jak wygląda pierwsza miesiączka po porodzie? U każdej kobiety powrót do normalnego cyklu menstruacyjnego wygląda inaczej, podobnie, jak pierwszy okres po porodzie. Warto jednak nastawić się na to, że nie będzie on taki, jak przed ciążą. Wiele kobiet może być pozytywnie zaskoczonych i przestaje odczuwać jakikolwiek dyskomfort i ból, inne z kolei niestety dopiero po ciąży doświadczają bolesnych, dokuczliwych miesiączek.
Pierwszy okres po porodzie może być bardziej lub mniej obfity niż przed ciążą, może również być dłuższy – zazwyczaj – lub krótszy. Jest to kwestia indywidualna i niczego nie można uogólnić. Miesiączka po porodzie nie od razu także wraca z pełną regularnością – organizm nadal potrzebuje czasu, by wrócić na właściwe tory. Z pewnością jednak zaniepokoić powinien fakt zbytniej nieregularności lub częstotliwości, krwawień między miesiączkami czy plamień w czasie laktacji.
Nieregularne miesiączki po porodzie
To zupełnie naturalne zjawisko. Zanim organizm wróci do normy i ureguluje się praca hormonów, cykle miesiączkowe mogą być dłuższe lub krótsze. Należy jednak obserwować organizm i nie bagatelizować sygnałów w postaci plamień czy krwawień, które wystąpią między miesiączkami. Warto również zapisywać sobie daty miesiączek, by móc obserwować cykl i sprawdzać, jak wygląda jego regularność.
Nieregularność miesiączek po porodzie wiąże się ze zwiększonym stężeniem prolaktyny w organizmie kobiety – co może być pozostałością po laktacji - która blokuje wydzielanie hormonu FSH, odpowiedzialnego za pobudzanie jajników do syntezy estrogenów i wytwarzania dojrzewających pęcherzyków jajnikowych.
Brak drugiej lub kolejnej miesiączki po porodzie
Pojawienie się pierwszej miesiączki po porodzie nie oznacza, że od teraz wszystko wróci już do normy. Organizm dalej powraca do formy sprzed ciąży i „cofa” zmiany jakie zachodziły w nim przez dziewięć miesięcy ciąży. Brak drugiej miesiączki po porodzie, szczególnie w „oczekiwanym” momencie – po standardowych 28 dniach – nie powinien być powodem do niepokoju, bo być może pojawi się on nieco później. Miesiączki mogą być jeszcze nieregularne. Jeśli jednak pojawi się pierwszy i drugi okres po porodzie, laktacja wydaje się być zatrzymana, organizm w dobrej kondycji, a mimo to nie pojawiła się kolejna miesiączka – warto wybrać się do ginekologa.
Miesiączka po porodzie a karmienie piersią
Jak zostało wspomniane, karmienie piersią, szczególnie regularne, na żądanie ma duży wpływ na pojawienie się pierwszej miesiączki po porodzie – może być ona znacznie opóźniona, ale nie jest to regułą. W przypadku karmienia mieszanego lub też w momencie rozszerzania diety, kiedy ilość karmień nieco się zmniejsza, miesiączka może się pojawić wcześniej. Przyjmuje się, że naturalnym zjawiskiem jest pojawienie się miesiączki po okresie połogu, a więc nie wcześniej niż po 6-8 tygodniach, natomiast w praktyce pozostaje to kwestią indywidualną każdej kobiety.
Brak miesiączki po porodzie a możliwość zajścia w ciążę
Istnieje przekonanie, że laktacja i brak miesiączki po porodzie stanowią ochronę przed zajściem w kolejną ciążę. Nic bardziej mylnego!
Niepłodność trwa bowiem tylko trzy tygodnie po porodzie. Jest to czas, w którym zazwyczaj żadna kobieta ani mężczyzna nie doprowadzają – a na pewno nie powinni, ze względu na stan kobiety – do współżycia, dlatego też niewiele się o nim mówi. U kobiet karmiących sztucznie płodność wraca mniej więcej od 4 tygodnia po porodzie, a u karmiących w sposób mieszany od 6 tygodnia. U kobiet karmiących wyłącznie piersią można szacować, że wraca ona wraz z zakończeniem połogu, a przynajmniej warto tak myśleć i mieć to na uwadze. Po ustaniu odchodów połogowych należy więc rozpocząć obserwację swojego cyklu oraz śluzu, warto również mierzyć temperaturę. Teoretycznie, niepłodność może się utrzymywać przez cały okres laktacji, a nawet po jej ograniczeniu, co jednak nie jest regułą. Po pojawieniu się pierwszej miesiączki można być pewnym powrotu owulacji, z kolei jej czas może być – ze względu na nieregularność okresu po porodzie – trudny do oszacowania. Jeśli jednak pojawiła się miesiączka, rozpoczęto współżycie, jednocześnie karmi się piersią, a potem wystąpił brak kolejnej miesiączki po porodzie – nie można wykluczyć zajścia w ciążę.
Sprawdź: Powrót do aktywności seksualnej
Należy mieć świadomość, że karmienie piersią NIE STANOWI żadnej ochrony przez zajściem w ciążę. Dlatego też parom podejmującym aktywność seksualną kilka tygodni po porodzie zaleca się, po konsultacji z ginekologiem, stosowanie antykoncepcji.
Źródła:
V. Skrzypulec-Plinta, Jak długo po porodzie mogą wystąpić anomalie związane z miesiączkowaniem? [online:] https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/88663,jak-dlugo-po-porodzie-moga-wystapic-anomalie-zwiazane-z-miesiaczkowaniem, dostęp: 15.12.2022
J. Zasada, Ciąża, poród i połóg, [w:] Przegląd Familiogiczny. Rodzicielsto wobec wyzwań współczesnego świata, pod. red. M. Stopikowskiej, Ateneum, Gdańsk 2013, str. 26-27, [online:] https://www.ateneum.edu.pl/assets/CZASOPISMA/Segregator-APF-1-2013.pdf, dostęp: 14.12.2022
Z. Słomko, T. Opala, M. Pisarska-Krawczyk, Połóg [w:] Położnictwo i ginekologia, s. 382