W okresie jesienno-zimowym, sezonie większej zachorowalności na grypę, odróżnienie objawów zakażenia wirusem SARS-CoV-2, wywołującym chorobę COVID-19 od innych infekcji u najmłodszych może być trudne. Tym bardziej, że objawy COVID-19 u niemowląt i małych dzieci wyglądają nieco inaczej niż te pojawiające się u dorosłych. Temperatura ciała jest niewiele podwyższona lub jest w normie. Dodatkowo często się zdarza, że dzieci przechodzą zakażenie zupełnie bezobjawowo. W jaki sposób zatem odróżnić zakażenie koronawirusem od grypy?
Co znajdziesz w tym artykule:
Koronawirus a grypa u dzieci
Wirusem grypy zarażamy się podobnie jak koronawirusem, czyli drogą kropelkową, ale ten pierwszy wirus jest mniej zaraźliwy. Chociaż charakteryzuje się podobnymi symptomami, to zwykle jest mniej groźny. W przypadku grypy znane jest skuteczne leczenie lekami przeciwwirusowymi oraz jest możliwość profilaktyki dzięki stosowaniu szczepień ochronnych. Jak jednak podkreśla Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), obie choroby trudno od siebie odróżnić, kierując się wyłącznie objawami.
Grypa i COVID-19 to przede wszystkim infekcje górnych dróg oddechowych. Chociaż są wywoływane przez inne patogeny, to charakteryzuje je wiele takich samych objawów, co znacznie utrudnia ich rozpoznanie. Początkowe oznaki zakażenia wirusem SARS-CoV-2 są zbliżone do grypy. Pojawia się gorączka, kaszel, ból gardła czy biegunka. Zmęczenie, bóle głowy i mięśni występują w obu tych chorobach, jednak przy grypie są one znacznie częstsze.
Warto widzieć, że u dzieci chorych na grypę ból gardła pojawia się sporadycznie. Temperatura może być jednak podwyższona nawet do 39-40 stopni Celsjusza. Objawy pojawiają się zwykle w okresie 1-4 dni od zakażenia¹.
COVID-19 – najważniejsze objawy
W przypadku dzieci zakażonych koronawirusem charakterystyczne są duszności i spłycony oddech. Pierwsze objawy zakażenia wirusem SARS-CoV-2 można zwykle zauważyć 5 dni od zakażenia, ale mogą również się już pojawić 2. lub dopiero 14. dnia². U najmłodszych pacjentów lekarze na ogół obserwują łagodniejszy przebieg COVID-19 niż ma to miejsce u zarażonych dorosłych³. Mimo to choroba wciąż jest dużym zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia. Jeśli u dziecka została zdiagnozowana inna choroba przewlekła lub obniżona odporność, zakażenie wirusem może nieść za sobą powikłania zdrowotne. Czynnikiem ryzyka ciężkiego przebiegu choroby u dzieci jest otyłość, która nie zawsze (niesłusznie) jest traktowana jako choroba.
Objawem – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych – który może pozwolić odróżnić COVID-19 od grypy, jest utrata węchu i/lub smaku. Może temu również towarzyszyć utrata apetytu. Gdy maluch zacznie okazywać brak smaku ulubionych potraw, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem pediatrą⁴. Najczęściej jednak zakażenie wirusem SARS-CoV-2 u dzieci objawia się:
- kaszlem,
- katarem,
- biegunką,
- wymiotami,
- przekrwieniem błony śluzowej nosa i bólem głowy⁵.
Co zrobić, by ochronić dziecko przez koronawirusem?
Zawsze warto pamiętać o tym, że mimo łagodnego lub zazwyczaj bezobjawowego przechodzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 dzieci nadal mogą przenosić wirusa na innych, w tym także starszych członków rodziny czy osoby przewlekle chore, dla których zachorowanie na COVID-19 może być szczególnie niebezpiecznie. Właśnie dlatego tak ważne jest bezwzględne przestrzeganie aktualnie obowiązujących zasad izolacji i higieny oraz adekwatne do możliwości ograniczenie kontaktu dzieci z seniorami lub osobami chorymi, w tym chorymi przewlekle. Dodatkowo kilkuletnie dziecko trzeba zapoznać z podstawowymi zasadami dbania o higienę. Przykładowo jeśli jest się z maluchem w miejscu publicznym, należy zwracać mu uwagę, aby nie dotykał m.in. klamek czy drzwi, unikał wkładania rączek do buzi. Należy też pokazać dziecku, jak prawidłowo myć ręce⁶.
Jeśli u dziecka wystąpią symptomy wskazujące na zakażenie COVID-19 lub grypę, czyli przykładowo kaszel lub problemy z oddychaniem, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem (poprzez teleporadę lub e-wizytę). Istnieje też możliwość, aby własnym transportem wraz z dzieckiem zgłosić się do oddziału zakaźnego lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego. Obecni tam specjaliści wskażą, jak w takiej sytuacji należy postępować⁷.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu zdrowia malucha należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem pediatrą lub zadzwonić na infolinię Narodowego Funduszu Zdrowia: 800-190-590.
Pamiętaj, że sytuacja rozwoju pandemii może zmieniać się bardzo dynamicznie. Jeśli szukasz informacji dotyczących postępowania, korzystaj z informacji dostępnych na stronach Ministerstwa Zdrowia, które powinny być najbardziej aktualne.
Konsultacja merytoryczna: dr n.med. Agnieszka Rudzka-Kocjan, pediatra, endokrynolog i diabetolog dziecięcy
¹https://www.cdc.gov/flu/symptoms/flu-vs-covid19.htm
²https://www.cdc.gov/flu/symptoms/flu-vs-covid19.htm
³https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/dziecko-i-koronawirus
⁴https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/children/symptoms.html
⁵Data dostępu 8.10.2020 https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/dziecko-i-koronawirus
⁶Data dostępu 08.10.2020 https://www.gov.pl/web/gis/jak-myc-rece-instrukcja-mycia-rak
⁷Data dostępu 06.10.2020 https://pacjent.gov.pl/aktualnosci/podejrzewasz-ze-masz-koronawirusa