Żywienie odgrywa istotną rolę w profilaktyce alergii. Kluczowe jest stosowanie zasad prawidłowego żywienia przez kobiety w ciąży, odpowiednio zbilansowana dieta matki karmiącej piersią oraz właściwie przeprowadzony proces rozszerzania diety dziecka.
Co znajdziesz w tym artykule:
Po pierwsze – profilaktyka
Alergia pokarmowa to niepożądana reakcja organizmu na spożyty pokarm, która powstaje w efekcie nieprawidłowego rozpoznania pożywienia przez układ odpornościowy. Profilaktyka alergii pokarmowej u dzieci w większości przypadków dotyczy grupy, u której ryzyko wystąpienia nadwrażliwości pokarmowej jest możliwe lub bardzo prawdopodobne ze względów na genetyczne uwarunkowania.
Metody postępowania w profilaktyce mają charakter edukacyjny, polegają one na promowaniu prowadzenia odpowiedniej diety, która może zapobiec alergii u dziecka na nią narażonego, a które jeszcze nie miało kontaktu z antygenem.
Po drugie – odpowiednia dieta w ciąży
Nieodłącznym elementem profilaktyki alergii jest odpowiednia dieta kobiety ciężarnej, która powinna być odpowiednio zbilansowana jakościowo i energetycznie.
Ograniczanie przez przyszłą mamę pokarmów potencjalnie alergizujących nie wpływa na wystąpienie alergii u dziecka.
Dlatego przyszła mama może jeść niemal wszystko, nawet te produkty, które mogą uczulić dziecko w przyszłości, o ile oczywiście sama nie jest na nie uczulona. W swojej diecie kobieta ciężarna powinna unikać barwników i konserwantów. Do prawidłowego jadłospisu powinna włączyć suplementację kwasu foliowego oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, a w szczególności DHA.
Działania profilaktyczne najczęściej prowadzone są wśród mam, których dzieci są narażone na alergię ze względu na obciążony wywiad rodzinny, tzn. występowanie alergii pokarmowej u rodziców i rodzeństwa. Jednak geny to nie wszystko. Przyszła mama powinna także zadbać o inne elementy, które mogą wpłynąć na zwiększenie ryzyka alergii u dziecka. Takim czynnikiem jest na przykład dym papierosowy – wpływa on niekorzystnie zarówno na mamę, jak i dziecko, zwiększa również ryzyko wystąpienia alergii po narodzinach.
Po trzecie – karmienie piersią
Pierwsze miesiące po porodzie to czas, gdy mama zaspokaja potrzeby żywieniowe dziecka, karmiąc je wyłącznie piersią. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) należy dążyć do wyłącznego karmienia piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Choć początki laktacji mogą być trudne, warto pokonać przeciwności, by dostarczać dziecku pokarm najlepiej dopasowany do jego potrzeb.
Pokarm kobiecy wspiera naturalną odporność dziecka – karmienie piersią przez pierwsze miesiące życia zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych alergii! Najważniejsze są pierwsze godziny po przyjściu niemowlęcia na świat, kiedy otrzymuje ono siarę, bogatą w białko i przeciwciała. To z siarą dziecko otrzymuje substancje, które wzmacniają układ odpornościowy, mający uchronić go przed zagrażającymi chorobami, w tym alergią.
Jeśli mama sama jest alergiczką, może karmić piersią, jednak koniczne jest regularne sprawdzanie reakcji dziecka na pokarm.
Kiedy mama zaobserwuje niepokojące objawy, powinna zgłosić się do lekarza pediatry i po konsultacjach wykluczyć ze swojej diety podejrzany produkt. W przypadku dzieci z rodzin obciążonych genetycznie alergią, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione piersią, zaleca się konsultację z lekarzem.
Po czwarte – rozszerzanie diety dziecka
Nowe składniki należy wprowadzać do diety dziecka nie wcześniej niż po ukończeniu przez nie 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu życia¹. Co istotne, na początkowym etapie rozszerzania diety wprowadzenie niewielkich ilości pokarmów ma za zadanie eksponować niemowlę na pierwsze smaki. Podstawą diety wciąż powinno być mleko mamy.
Zdaniem ekspertów wczesne doświadczenia dziecka związane z wprowadzaniem pokarmów uzupełniających, wpływają na jego preferencje w kolejnych latach². Brak dowodów na to, że wprowadzanie produktów pokarmowych uznanych za wysoko alergizujące wpływa na zwiększenie częstości występowania chorób alergicznych.
¹http://ptp.edu.pl/files/Standardy_Medyczne_2014_Zalecenia_ywienia_.pdf.
²Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, str. 48, http://www.1000dni.pl/up/images/j19x32c42y8ehfr/poradnik-zywienia-niemowlat.pdf [dostęp: 19.10.2016].