Chociaż gorączka u niemowlęcia nie musi oznaczać poważnej choroby, to nigdy nie należy jej ignorować. Podwyższona temperatura może wskazywać na rozwój infekcji ale niekonieczne. Bywa tak, że jest skutkiem np. przegrzania. Jeśli gorączka u dziecka utrzymuje się u dłużej niż 2-3 dni, należy niezwłocznie udać się do lekarza pediatry. Dowiedz się, dlaczego pojawia się gorączka u niemowlęcia i jak ją obniżyć.
Co znajdziesz w tym artykule:
Skąd się bierze gorączka?
Gorączka u niemowlęcia może pojawiać się wiele razy w miesiącu. Wbrew pozorom ta oznaka wcale nie jest zła – dzięki niej bowiem wiadomo, że organizm walczy z wirusem czy bakteriami. Należy jednak pamiętać, że jeśli gorączka wzrasta zbyt szybko, jest to sygnał, że reakcje obronne są hamowane, a organizm może łatwo się odwodnić. Warto też pamiętać, że po przyjściu dziecka na świat jego układ odpornościowy nadal się rozwija. Będzie on dojrzewał i kształtował się jeszcze przez długie lata, a najbardziej intensywnie w okresie 1000 pierwszych dni życia. Pełną dojrzałość osiągnie dopiero około 12. urodzin. Infekcje mogą wzmacniać układ odpornościowy gdyż powodują, że „uczy się” on walczyć z patogenami. Podstawowym parametrem zdrowia małego dziecka jest pomiar temperatury. W warunkach prawidłowych powinna mieścić się ona w przedziale od 36,4 do 37,6'C.
Czym zmierzyć gorączkę u dziecka?
Sprawdzenie temperatury ciała dziecka może okazać się nie lada wyzwaniem dla rodziców. Pomocne w zmierzeniu ewentualnej gorączki mogłyby być dedykowane paski, które przykleja się na czoło – nie dają one jednak dokładnych wyników, dlatego pediatrzy ich nie rekomendują. W aptekach dostępne są też:
- smoczki z termometriami,
- termometry elektroniczne,
- termometry na podczerwień.
Warto wiedzieć, że stan podgorączkowy u dziecka to 37,1-37,9 stopni Celsjusza. Gorączkę u dziecka można stwierdzić, jeśli na termometrze widoczne jest 38 stopni Celsjusza. Dzieci z taką temperaturą, mające nie więcej niż pół roku, powinny zostać jak najszybciej zbadane przez pediatrę. U starszych dzieci należy natychmiast zareagować, jeśli temperatura wzrośnie powyżej 38,4 stopni Celsjusza.
Temperatura ciała niemowlęcia może różnić się w zależności od miejsca pomiaru – w przypadku pomiaru w uchu lub w odbytnicy będzie ona wyższa, aniżeli np. pod pachą. Wśród rodziców bardzo dużą popularnością cieszą się termometry bezdotykowe, które charakteryzują się dużą wygodą użytkowania – wystarczy zbliżyć je do czoła malucha, a temperatura jego ciała wyświetli nam się na podświetlanym ekranie. Tymczasem zalecaną metodą mierzenia temperatury u dzieci do 3 roku życia jest pomiar przez odbytnice.
Jakie mogą być przyczyny gorączki u dziecka?
Najczęstszą przyczyną występowania gorączki u niemowlęcia są infekcje górnych dróg oddechowych. Oprócz podwyższonej temperatury ciała mogą im również towarzyszyć takie objawy jak: katar, kaszel, złe samopoczucie, wymioty lub zmiany na skórze. Dodatkowo, przy bardzo wysokiej gorączce mogą pojawić się również drgawki – wtedy jak najszybciej trzeba zadzwonić po pediatrę lub pogotowie. Po pojawieniu się drgawek u dziecka lekarz powinien wysłać malucha na dodatkowe badania, żeby upewnić się, jaka była ich przyczyna.
Niekiedy może pojawić się gorączka u niemowlęcia bez objawów towarzyszących. Może być ona efektem np. przegrzania organizmu dziecka (głównie latem). Jest to jeden z częstych błędów popełnianych przez rodziców w zakresie dbania o odporność swojego malucha. Przegrzanie organizmu dziecka może skutkować nawet udarem cieplnym.
Gorączka bez objawów towarzyszących może pojawić się również przy tzw. trzydniówce, a także przy zakażeniach układu moczowego.
Gorączka u niemowlęcia po szczepieniu
Stan podgorączkowy lub gorączka u dzieci pojawia się też czasami po szczepieniu. W zależności od szczepionki może wystąpić po paru godzinach lub po paru dniach od szczepienia. Są to objawy, które mogą wystąpić po szczepieniu i o których rodziców powinien poinformować pediatra. Jeśli jednak gorączka utrzymuje się dłużej niż 3 dni maluch, powinien ponownie zostać zbadany przez lekarza. Fakt przebytego szczepienia nie może uśpić czujności rodziców ani lekarza, żeby nie przeoczyć prawdziwej przyczyny gorączki jaką może być infekcja.
Gorączka u niemowlęcia a ząbkowanie
Podwyższona temperatura ciała często towarzyszy ząbkowaniu u niemowlęcia – wówczas zazwyczaj nie przekracza ona 38°C. Związane jest to przede wszystkim z procesem zapalnym dziąsła, który pojawia się podczas wyrzynania zęba. Nie bez znaczenia przy tym jest to, że ząbkowanie przypada mniej więcej na koniec pierwszego półrocza życia dziecka – wówczas zaczyna spadać odporność nabyta dziecka, przez co jest ono bardziej podatne na infekcje. Wobec tego gorączka u niemowlęcia, która towarzyszy ząbkowaniu, może mieć podłoże infekcyjne (świadczy o tym m.in. temperatura ciała powyżej 38°C). Warto podkreślić także, że gorączka przy ząbkowaniu zazwyczaj ustępuje 3 dni po wyrżnięciu zęba.
Jak obniżyć gorączkę u malucha?
Jeśli dziecko ma gorączkę, należy zrobić wszystko, aby przynieść mu ulgę i pomóc mu to przetrwać – pierwsze choroby to zarówno dla niemowlęcia, jak i dla rodziców stresujący okres. Gdy u malca termometr wskaże więcej niż 38,5 stopnia Celsjusza, warto wiedzieć, jakie leki oraz domowe sposoby mogą mu pomóc.
Najpopularniejszym (i najskuteczniejszym) domowym sposobem na zbicie gorączki jest zimny okład – najlepiej, jeśli jest to pieluszka tetrowa zamoczona w chłodnej wodzie. Wystarczy zamoczyć pieluchę w zimnej wodzie, a następnie położyć ją na czole dziecka. Trzeba jednak pamiętać, żeby temperatura wody, a więc i okład, nie były zbyt niskie. Za szybkie schłodzenie byłoby szokiem dla młodego organizmu i mogłoby doprowadzić do drgawek, dlatego okład należy przykładać do czoła malucha stopniowo i delikatnie.
Jeśli jednak domowe sposoby nie przynoszą rezultatu, należy podjąć kolejne działania i podać leki przeciwgorączkowe. Podanie jakiegokolwiek leku dziecku warto zawsze wcześniej skonsultować z pediatrą. Na rynku są dostępne leki zawierające paracetamol – to właśnie one mogą skutecznie zbić gorączkę u małego dziecka. Bardzo ważne jest podawanie leków przeciwgorączkowych w dawkach należnych (nie za małych nie za dużych). Częstą przyczyną braku skuteczności podawanych leków przeciwgorączkowych jest podawanie ich w zbyt małych dawkach. Poza preparatami zawierającymi paracetamol małym dzieciom można podawać leki zawierające ibuprofen. Paracetamol i ibuprofen można podawać niezależnie od siebie i o ile należy przestrzegać odstępów czasowych pomiędzy poszczególnymi dawkami tego samego leku, to nie dotyczy to różnych leków. Nie jest dozwolone podawanie dzieciom do 12 r.z. leków zawierających kwas acetylosalicylowy.
Przy okazji wizyty kontrolnej z maluchem warto zapytać lekarza o skuteczne sposoby na gorączkę u niemowlęcia i poprosić o wskazówki co do postępowania w sytuacji, kiedy ona wystąpi.